नो कास्ट, नो रिलिजन – अॕड. प्रितिषा साहा यांची कायदेशीर लढाई सुरू…
महाराष्ट्रातील पहिली आणि देशातील दुसरी महिला होणार जातविहीन
चंद्रपूर : देशातील सध्याच्या हिंदू-मुस्लिम द्वेषाच्या वातावरणात महाराष्ट्रातील चंद्रपूरमधून एक दिलासादायक बातमी समोर आली आहे. 5 फेब्रुवारी 2019 रोजी तामिळनाडूची ॲड स्नेहा प्रतिभाराजा नो कास्ट, नो रिलिजन प्रमाणपत्र मिळविणारी देशातील पहिली महिला ठरली. यासाठी त्यांना सुमारे 9 वर्षे कायदेशीर संघर्ष करावा लागला. आता चंद्रपूरचा रहिवासी अॕड. प्रितिषा साहा ही देशातील दुसरी आणि महाराष्ट्रातील पहिली महिला ठरणार आहे, जिला जात आणि धर्म नसल्याचं प्रमाणपत्र आवश्यक आहे. यासाठी त्यांनी 19 May 2022 रोजी स्थानिक जिल्हा दंडाधिकारी अजय गुल्हाने यांना लेखी अर्ज देऊन जात, धर्म नसल्याचा दाखला देण्याची मागणी केली आहे. यासोबतच त्यांची ओळख केवळ भारतीय असल्याची विनंती करण्यात आली आहे.
चंद्रपूरच्या सरकारनगर येथील रहिवासी ॲड. प्रितिषा साहाच्या मते, ती एका हिंदू कुटुंबातून आली आहे. ते बनीया जातीत आणि हिंदू धर्मात वाढले. पण आता देशाची सद्यस्थिती पाहता ते दुखावले आहेत. त्यांनी जात-धर्मापासून मुक्त होण्याचा संकल्प केला आहे. संविधानाच्या अनुच्छेद 25 नुसार, लोकांना स्वतःचा धर्म निवडण्याचा आणि आचरण करण्याचा अधिकार आहे. या लेखात धर्म पाळण्याचा अधिकार स्वतःच्या बुद्धीने दिला आहे. धर्मापासून अलिप्त राहण्याचाही अधिकार आहे. राज्यघटनेच्या कलम 19 – (1) (a) मधील अभिव्यक्ती स्वातंत्र्यानुसार, जर कोणाला जात-धर्मापासून अलिप्त राहून जीवन जगायचे असेल, तर त्याला मुक्तपणे व्यक्त होण्याची आणि व्यक्त होण्याची तरतूद आहे. संविधानातील मूल्ये, तत्त्वे आणि विचारधारेवर त्यांचा विश्वास आहे. आपल्या मूलभूत अधिकारांचा वापर करून त्यांनी नो कास्ट, नो रिलिजन सर्टिफिकेटसाठी कायदेशीर आणि प्रशासकीय लढा सुरू केला आहे.
जिल्हाधिकाऱ्यांना दिलेल्या निवेदनासोबतच भविष्यात जात आणि धर्माच्या आधारावर सुविधांचा त्याग करायचा आहे, असे प्रितिषा साहाने सांगितले. भविष्यात त्यांना त्यांच्या कोणत्याही प्रमाणपत्रात जात आणि धर्माचा उल्लेख करायचा नाही. संवैधानिक मूल्यांवर निष्ठा ठेवून भारतीय असल्याची ओळख व्यक्त करताना तिला धर्म, जात याशिवाय आपले जीवन जगायचे आहे. प्रीतिषाचे हे विनंतीपत्र जिल्हा प्रशासनाने पुढील कार्यवाही आणि प्रक्रियेसाठी पाठवले आहे.
